Şerivan Demir

NARSİST KİŞİLER VE ROMANTİK İLİŞKİLERİ NASIL OLUR?

1. Narsist Nedir? 

Narsizm, kişinin kendisini aşırı bir şekilde beğenmesi ve başkalarına karşı empati eksikliği ile karakterize edilen bir kişilik özelliğidir. Narsistik kişilik bozukluğu ise, daha derin ve klinik bir durumu ifade eder. Narsizm, genellikle kendini üstün görme, başkalarının duygularını ve ihtiyaçlarını göz ardı etme gibi davranışlarla kendini gösterir.

2. Narsizm Belirtileri: Özellikleri;

1. Aşırı Kendine İlgi ve Beğenme: Narsistik kişiler, kendilerini çok özel ve değerli görürler. Kendi başarılarını, yeteneklerini veya zeka düzeylerini abartabilirler.
2. Empati Eksikliği: Narsistik bireyler, başkalarının duygularını anlamada ve önemsemekte zorluk çekerler. Diğerlerinin ihtiyaçlarını ve hislerini genellikle göz ardı ederler.
3. Hayranlık Beklentisi: Narsistik kişiler, sürekli olarak başkalarından ilgi ve takdir beklerler. Bu, onların özsaygılarının büyük ölçüde dışarıdan gelen onaylara bağlı olmasına yol açar.
4. Manipülasyon ve İstismar: Kendi çıkarlarını elde etmek için başkalarını manipüle edebilirler. Başkalarının duygusal ya da maddi kaynaklarını kendi lehlerine kullanabilirler.
5. Aşırı Kendine Güven: Narsistik bireyler, genellikle kendilerini çok yetenekli ve diğer insanlardan üstün olarak görürler. Bu, çevrelerine karşı kibirli bir tutum sergilemelerine yol açabilir.
6. İlişkilerde Yüzeysel Yaklaşım: Narsistik kişiler, genellikle başkalarıyla yüzeysel ve çıkar ilişkilerine dayalı ilişkiler kurarlar. İlişkiler, genellikle kendilerine fayda sağlamaya dayalıdır.
7. Eleştirilere Hoşnutsuzluk: Narsistik kişiler, eleştirileri genellikle kişisel bir saldırı olarak algılarlar. Ve bu tür eleştirilerle başa çıkmakta zorlanabilirler. Bu durum, aşırı savunmacı bir tutum veya öfke ile sonuçlanabilir.
8. Empati Eksikliği ve Başkalarını Küçümseme: Narsistik kişiler, diğerlerinin duygularını, düşüncelerini anlamakta zorluk yaşarlar. Başkalarının yaşadığı zorlanmaları anlamakta güçlük çekerler. Ve sonuç olarakta başkalarını genellikle küçümseyebilirler.

3. Narsist Kadın – Erkek Özellikleri:

Narsizim bir kişilik bozukluğu olabileceğinden dolayı net kriterleri olan bir durumdur. Ancak kadın ve erkek arasında çok fark olmamasına karşın bazı temel noktalarda ayrışmalar olur. Bunlar:

• Toplumsal Cinsiyet Rolleri:
  • Erkekler narsistliklerini genellikle daha açık bir şekilde ifade ederler. Güç, başarı, rekabet gibi özelliklerle ilişkilendirirler.
  • Kadınlar narsistliklerini toplumsal olarak daha “duygusal” ve “bakımlı” olmaları ile gösterirler.   Bu yüzden narsist özellikleri genellikle daha gizli veya incelikli tarzda ortaya çıkar.
• Görünüm ve Cazibe:
  • Kadın narsistlerin sıklıkla fiziksel görünümleriyle dikkat çekmeye çalıştıkları görülüyor. Bunun, daha çok estetik, güzellik ve cazibe üzerinden kendilerini yüceltmeleriyle ilgili olduğu yorumlanmıştır.
  • Erkek narsistleri ise genellikle güç, başarı, statü, iş gücü gibi faktörlere odaklanabilirler. Fiziksel çekicilik, kadın narsistlerde olduğu kadar ön planda değildir.
• İlişkilerde Davranışlar:
  • Kadın narsistlerin ilişkilerde genellikle daha manipülatif ve duygusal olarak bağımlı oldukları saptanmıştır. Manipülasyon sayılabilecek bazı davranışları şunlardır: “kurban” rolünü oynamak, başkalarını duygusal olarak kontrol etmek ve onları suçlu hissettirmek yaygın  gözlenen davranışlar arasındadır.
  • Erkek narsistlerin ise daha baskın, dominant ve kontrolcü bir tavır sergiledikleri görülür. İlişkilerde genellikle kendilerini üstün gösterme ve partnerlerini küçümseme eğiliminde olabiliyorlar.
• Empati Eksikliği:
  • Hem erkek hem de kadın narsistler empati eksikliği sergileyebiliyor. Ancak kadınlar bazen empati gösteriyormuş gibi davrandıkları ve bunu bir maske olarak kullandıkları da gözlendirmiştir.
  • Erkek narsistleri, empati eksikliği konusunda daha belirgin olabilirler ve başkalarını kullanma veya onları değersiz hissettirme konusunda daha açık olabilirler.
• Toplumsal Beklentiler:
  • Kadın narsistler; toplumsal cinsiyetle ilgili beklentiler doğrultusunda “iyi bir anne” veya “sevgi dolu partner” gibi rolleri benimsemeye çalışırlar. Bu roller, narsistik özelliklerini daha az görünür kılınmasını sağlar. Yine de, bu durum yalnızca yüzeysel bir maskedir ve bu kadınlar ilişkilerinde aynı ölçüde yıkıcı olabiliyorlar.
  • Erkek narsistler ise genellikle daha fazla saygı ve üstünlük isteme eğilimindedir. Toplum, erkeklerin güçlü, lider, başarılı ve “hak eden” olmalarını bekler. Bu yüzden narsist erkeklerin bu rolleri oynamaları daha yaygın olabilir.

4. Narsist Nasıl Sever?

Öncelikle narsistler de sever ancak narsist biri çocukluğunda ebeveynlerinden sevgiyi tamamen koşullu bir şekilde öğrendiği için yetişkinlik döneminde de bunu devam ettirir. Elbette ki narsist bir kişiliğin oluşmasında pek çok olumsuz ve yanlış ebeveyn tutumları, mizacı, erken dönem çocukluk travmaları etkilemektedir. Ancak özellikle bu yazımızda narsistin romantik ilişkisini inceleyeceğiz.

 

5. Sağlıklı Bir ilişki Dinamiği Nasıldır?

Sağlıklı bir ilişkide o kişiyi tanıdıkça ya bağlanma yaşarsınız ya da iletişiminizi koparırsınız. İletişimi devam ettirdikçe, zaman ve emek verdikçe bir ilişki dinamiği ortaya çıkmaktadır. Bu dinamikler her bir ilişkide farklıdır. “Şu olursa aşk olur” gibi bir genelleme romantik ilişkide geçersizdir. Birini sevmek, aşık olmak ve bağlanmak her ilişkide farklı şekilde olmaktadır. Ancak günün sonunda flört evresinden sonra o kişiye ya evet ya da hayır dersiniz.

Narsist biriyle tanışınca da bu evreler aynı şekilde gerçekleşir. Onun da amacı size ilişkide evet dedirtmektir. O kişiyle ilk tanışmanızda görür görmez narsist olduğunu anlayamazsınız. Bunun için iletişim kurup bir süre zaman geçirmeniz ve tanımanız gerekir. Yani her sağlıklı ilişki de olduğu gibi narsist bir bireyle de bu şekilde başlar.

 

Sağlıklı ilişkide birbirinize evet dedikten sonra sevgi, bağlılığı daha fazla hissedersiniz. Buna yardımcı olan oksitosin gibi hormonlarda olaya dahil olur ve ilişkinizin uzun ömürlü olması için çabalarsınız.

 

6. Ve Maskesi Ortaya Çıkar (Narsist Partnerin Gerçek Yüzü)?

Ancak narsist biriyle ilişkiye başladığınızda olaylar burada kopmaya başlar. Narsist partner size ilişkinin ilk zamanlarında love bombing uygular, aşırı ve gerçek olamayacak derecede ilgi, iltifat, hediyeler ile adeta güzel bir rüyadaymışsınız gibi davranır. Böyle davrandıkça siz ona maalesef ki kapılmış olacaksınız. Neden mi maalesef dedim, çünkü bir şey gerçek olamayacak kadar güzelse orada sorun vardır demektir. Ve sizin ona kapıldığını anlayan partneriniz sizden alacağını almış olacağından aniden ilgisini, şefkatini kesip sonraki aşamaya başlayacaktır, buna da gaslighting denir. Bu evrede sizi sürekli manipüle ederek yanında kalmasını sağlayacaktır. Sevgi, ilgi, emeğin ve şefkatin olmadığı bir ilişkide kalmanız için sizi değersiz, kusurlu, sorunlu hissettirerek öz değer, öz güveninizi yitirmenize neden olacaktır. Bu manipülasyonu kullanmasının nedeni onu terk etmenizi engellemektir.

 

Siz bu ilişkide mutsuz olduğunuzu söylediğinizde bunu inkâr edip, manipülasyonlar uygulayacak ve sorunun sadece sizde olduğuna inandıracaktır. Bu noktada bir yandan “acaba ben mi bir şey yaptım, neden bana sevgisini göstermiyor, beni beğenmiyor mu” gibi düşünceler ile kuruntu yağmaya başlarsınız. Bir yandan bunları düşünüp kendinizi tüketirken, bir yandan da o ilk zamanlardaki aşırı ve gerçek olamayacak kadar güzel görünen günlere dönmek için onun etrafında olmaya devam edeceksiniz. Tek amacınız o sevgi kırıntısından bir şeyler alabilmek için sürekli ona ve onun isteklerine odaklanmak olacaktır.

Yine üzülerek söylemem gerekirse o sevgiyi ve şefkati asla bir daha alamayacaksınız. Çünkü onun istekleri asla bitmez, sevgi açlığı asla doyurulmaz. Ve siz onunla kalıp bunu tamamlanmasını, eskisi gibi olmasını isteyerek  sadece kendinizi tüketmiş olacaksınız.

 

“Geçmişte kötü ebeveynleri olmuş ondan böyle davranıyor, iyileşebilir, onu terk etmeyeceğim” gibi düşüncelere sahip olabilirsiniz. Ancak narsist birinin tedavisi uzmanlar tarafından dahi zordur. Onlar düzeltilemez demek yanlış olur ancak değişmeyi istemedikleri için ve buna direnç gösterdikleri için tedavi süreçleri de olasılık olarak çok azdır. Onlar böyle davranmayı doğru görüyorlar. Sadece kendi istek ve ihtiyaçlarına odaklanmasını doğru kabul ettikleri için değişimleri de sancılıdır. Ve sizler böyle bir düşünceye, mizaca, kişiliğe sahip birini sevginiz ya da şefkatinizle iyileştirebileceğinize inanmayı seçebilirsiniz. Bu düşüncenin gerçekçiliğini sizin yorumlarınıza bırakıyorum. neticede o ilişkide ve o kişide kalmayı seçmek, mücadele edebileceğinizi düşünmek de bir seçimdir. Sadece böyle bir ilişkide sizleri nelerin bekleyebileceğini bilmenizde fayda vardır.

7. Narsist İlişkide Sorun Çıkınca Ne yapar?

Her ilişkide sorunlar, birbirinizi beğenmediğiniz yönler olabilir. Kusurlarınız ile o ilişki de var olmaya çalışırsınız. Ya da sorunların çözümü için uzmanlardan yardım isteyebilirsiniz. Bunda bir yanlışlık yoktur. Ama narsist partner sizden alacağını alınca sadece tek sorun ve kusur sizdeymiş gibi davranır, sizi aşağılar, özgüvensiz hissettirir. Sorunları çözmek istediğinizde tüm eleştiri oklarını size yöneltir. Hatalı ve yanlışlıklar sizde de olabilir. Ancak o, bu yönünüzü abartarak sizi tüketip, çözümsüz hissettirir. Tüm sorunların sorumluluklarını size yıkmaya çalışır. Siz onu hataları, olumsuz yönleriyle sevmek isteseniz dahi o buna yanaşmayacaktır. Sağlıklı bir ilişkideki çaba ve bağlılık narsist ilişkide yoktur. Fark tam olarak böyledir.

Özetle; bu tarz ve davranış sağlıklı bir ilişki değildir. Sadece bir tarafın isteği ve sevgisi ile ilişki devam ettirilemez. Karşılıklı bazı şeylerin yaşanması ve düzeltilmesi için istekli olunması gerekir.

 

Narsist olmayı kimse istemez, ancak okb, panik atak olmayı da istemeyiz. Ve bunları yaşadığımızda bir sorun olduğunu kabul eder değiştirmek için destek isteriz. Narsist kişide kişi, kendisini mükemmel biri olarak gördüğü için kendisiyle ilgili hiçbir sorunu da kabul etmeyecektir. O, zihninde mükemmel bir profil oluşturmuştur. İlişkisinin mükemmel olmadığını, mükemmel insan-ilişki olmadığını görünce de o kişiden uzaklaşır, onu suçlar, onu yıpratır ve tüketir.

 

Bu noktada eğer narsist bir partner ile romantik ilişki içindeyseniz ve kendinizi gün geçtikçe değersiz, öz güvensiz, tükenmiş hissediyorsanız kendi ruhsal ve bedensel sağlığınız için uzaklaşmalı veya bir uzmandan yol haritası için destek isteyebilirsiniz.

 

Narsist kişi ve romantik ilişkilere dair detaylı çözüm için bizimle iletişime geçebilirsin.

 

Uzm. Psk. Şerivan Demir

NARSİST KİŞİLER VE ROMANTİK İLİŞKİLERİ NASIL OLUR