SINAV KAYGISINI NASIL KONTROL EDEBİLİRİM?
Yolu sınavlardan geçmiş herkesin kaygı yaşadığı bir gerçektir. Pek çoğumuz “sınav kaygısı nedir, sınav kaygısı belirtileri nelerdir, kaygıyı nasıl kontrol edebilirim” gibi sorulara cevap aramışısızdır. Bazılarımız bu kaygıyı kontrol etmeyi öğrenirken. Bazılarımız maalesefki sorularına cevap bulamadan yoğun kaygı ile hazırlığa devam etmiştir. Bu yazımın amacı, herhangi bir sınav veya değerlendirme kaygısı ile ilgili bedeninizde ve düşüncelerinizde meydana gelen belirtileri anlamanızdır. Sınav kaygısına yönelik aklınıza takılan sorulara cevap bulabileceğinizi umuyorum.
O halde başlayalım.
- Sınav Kaygısı Nedir?
Kaygı, bireyin gelecekte gerçekleşmesi mümkün olan durumlar ve olaylarla ilgili korkutucu senaryoları düşünmesidir. Kişi bu korkutucu olayların ve ihtimallerin gerçekleşmesine kesin gözüyle bakar. Bu senaryolarla ilgili obsesyonlar kurar. Sınav kaygısı ise bu obsesyonlara neden olan kaygı bozukluklarından biridir.
Her birimiz hayatımızın belli bir döneminde değerlendirmelerden geçmişizdir. Bunun adı bazen sınav olur, bazen de mülakat olur. Ancak sonuç olarak; Yaşlar, cinsiyetler, girilen sınavlar farklı olsa da yaşanılan durum hep aynıdır. Herkes hayatının belli bir döneminde sınav kaygısı yaşamıştır.
En basit tanımıyla sınav kaygısı; kişinin sınav öncesinde veya sınav anında sınava yönelik yoğun endişe verici düşüncelere sahip olmasıdır. Kişinin sınavda başarılı olmakla ilgili yoğun baskı hissetmesi bu kaygıyı oluşmasına neden olur. İster LGS ister TYT-AYT sınavları olsun sınav kayısı süreci hep benzerdir. Sınava hazırlanan tüm öğrencilerin dikkat etmesi gereken bazı durumlar vardır. Bu durumlar yazının devamında açıklanmıştır.
2. Peki bu kaygıyı hissedince kişide ne gibi değişiklikler oluyor?
Sınav korkusu hisseden bireylerde sıklıkla bazı ruhsal ve bedensel rahatsızlıklar gözlenir. Bunlar; kalp çarpıntısı, mide bulantısı, aşırı terleme, yeme sorunları, dikkat dağınıklığı ve motivasyon kaybı gibi belirtiler sıklıkla görülenlerden bazılarıdır. Bu belirtilerin yüksek düzeyde yaşanması sağlıksız olmakla beraber hiç olmaması da bir o kadar normal değildir.
3. Kaygı Kötü Bir Şey Midir? HAYIR.
Çünkü, bu alanda yapılmış araştırmalar gösteriyor ki belli bir düzeyde kaygının olması motive edicidir. Burada sıklıkla yanlış anlaşılan durum kişilerin kaygıyı tamamen yok etmeye yönelik çabalarıdır. Oysaki sizler ister sınav ister başka bir değerlendirme ölçütü olsun hiç fark etmez emek verdiğiniz bir süreçle ilgili değerlendirmeye girdiğinizde biraz kaygı hissetmeniz normaldir. O işi veya o olayı umursadığınızı gösterir.
Belki günlerinizi, aylarınızı, yıllarınızı o sınavlara hazırlanmak için fedakârlık yapıp ayırdınız. Uykunuzdan, eğlencenizden özveride bulunarak sınav sürecine ayırdınız. Böyle bir sürece anlam ve değer vermek ve bunun için endişe duymak son derece olağandır.
4. Doğru Olan Nasıl Davranmaktır?
Sizlere bu konudaki uzman görüşüm ise, kaygı ve endişeye yönelik algınızı, yorumunuzu değiştirmenizdir. Eğer siz kaygılanmaya istenmeyen, yok edilmesi gereken bir şey olarak yaklaşırsanız beyniniz tam tersi yaklaşarak daha fazla kaygı ve korku duymanıza neden olacaktır. Bu duruma seçici dikkat denir. Kaygıyı düşünmemeye çalışmak işinize yaramayacaktır. Çünkü beyniniz olumsuza odaklanmayı kullanarak daha fazla kaygıya odaklanacaktır.
Hayatınızı kolaylaştıracak ipucu ise; kaygınızın normal olduğunu, bunun sürecin bir parçası olduğunu kabul ederek o kaygı ile yolunuza devam etmenizdir. Elbette ki bazı dönemlerde bu kaygı ve korkunuz artabilir önemli olan bunu nasıl kontrol edebileceğinizin yollarını bilmenizdir.
4.Öneriler: Sınav Kaygısını Azaltma Teknikleri Nelerdir?
- Nefes egzersizi ve meditasyon yapabilirsiniz.
- Hissettiğiniz endişeyi bir yakınınız veya arkadaşınız ile paylaşabilirsiniz.
- Olumlu düşünme egzersizi yapabilirsiniz.
- Fiziksel egzersiz ile endorfin hormonunun salgılanmasına yardımcı olarak, bedeninizde yoğun biriken stresi atma yöntemleri uygulayabilirisiniz.
- Planlamalarınız doğrultusunda ilerlediğinize dair kontrol ve güven duygusunu hissetmek bunlardan bazılarıdır.
Sınav sürecinde kaygıyı kontrol etmeye yönelik bu yöntemleri denediğiniz halde sonuç alamadığınızda o vakit bir uzman psikologdan destek isteyebilirsiniz. uzmanlar sınav kaygısı ölçeği uygulayarak kaygı düzeyinizin hangi oranda olduğunu ölçer. Daha sonra klinik gözlemlerle diğer ayrıntılar not edilir. sonuç olarak öğrenciye veya kişiye uygun tedavi planı sunulur. Karşılıklı anlaşarak terapi süreci başlamış olur. Öğrenciyle başlanan bu süreçte aileye de “ebeveyn Eğitimi” verilerek iş birliği yapılır. Amaç çocuğun temas ettiği alanları düzenlemektir.
Uzman Psikolog Şerivan Demir
Bir yanıt yazın